Ülkemizde giderek artan araç sayısı doğrultusunda çok sayıda trafik kazası meydana gelmektedir. Oluşan trafik kazası ölümlü, yaralamalı veya yalnızca maddi hasarlı olabilir. Yalnızca maddi hasarlı trafik kazalarında, anlaşma halinde bir polis ekibinin çağrılmasına gerek kalmaksızın kazaya karışan araç sahipleri kendi aralarında anlaşarak bir “kaza tespit tutanağı” düzenleyebilirler. Tarafların kaza sonucu anlaşamaması halinde polis çağırmak ve kaza tespit tutanağının tutulmasını sağlamak gerekmektedir. Aksi takdirde zorunlu trafik sigortasını veya ihtiyari sigorta ile aracın tamiri zorlaşabilir.
Araç değer kaybı davası, kaza sonucu araç üzerinde oluşan hasarın, aracın piyasa satış değerinde oluşturduğu değer azalmasının giderilmesi amacıyla başvurulan bir hukuki yoldur. Günlük hayatta sıkla karşılaşılan ve araç alım-satımı aşamasında kişilerin araç kontrolü genellikle iki yol ile sağlanmaktadır. Tramer kaydı incelemesi ve alıcının talebi doğrultusunda eksper incelemesi. Bu incelemeler sonucu kaza kayıtları ortaya çıkmakta ve bunun sonucunda aracın değerinde önemli azalmalar meydana gelmektedir.
Söz konusu bu değer kaybı sigorta şirketinden talep edilebilmektedir. Belli şartların oluşması halinde araçta oluşan değer kaybı sigorta şirketinden talep edilmektedir. Talep doğrultusunda bu değer kaybını gidermeyen sigorta şirketine veya kazayı yapan kişilere karşı “araç değer kaybı davası” veya “Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru” yapılabilmektedir.
Araç Değer Kaybı Davasının Şartları Nelerdir?
1-Kaza sonucu araçta bir değer kaybının oluşması gerekmektedir.
2-Kanunda yazan istisnaların oluşmaması gerekmektedir.
3-Kaza sonrasında sigorta şirketine değer kaybını gidermesi talepli bir başvuru yapılması gerekir. Bu başvuru dava şartı olup, yapılmaması halinde dava açılamamaktadır.
Araç Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?
Araç değer kaybı hesaplaması dava sürecinde bu konuda uzmanlaşmış bilirkişiler tarafından yapılmaktadır. Yapılan bilirkişi incelemesi sonucu araçta ne kadar değer kaybının olduğunun varlığı tespit edilmektedir.
Araç değer kaybının hesaplanması hususunda birçok değişik etken bulunmaktadır. Bu etkenler aşağıdaki gibi sıralanabilir,
1-Aracın modeli,
2-Aracın markası,
3-Kaza geçmişi
4-Kilometresi
5-Aracın yaşı (üretim yılı)
6-Piyasa değeri
7-Hasarın hangi kısımda oluştuğu
8-Hasara konu parça değişikliği
Sigorta Tahkim Komisyonuna Başvuru Nedir?
Bir trafik kazasında oluşan değer kaybının giderilmesi için iki yol bulunmaktadır. Bunlardan ilki “Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru” ikinici ise, “Değer Kaybı Davasıdır.”
Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta ettiren ve sigorta sağlayan kişiler arasında uyuşmazlıkları çözmek için kurulmuş bir komisyondur. Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yolu, dava sürecinden daha kısa sürmektedir. Bu yola başvurabilmek için belli bazı şartların varlığı gerekmektedir.
“Sigorta Tahkim yolunun muhattabı kişiler değil sigorta şirketleridir.”
“Sigorta Tahkim yoluna başvurmak için illa yüzde yüz kusursuz olmak gerekmemektedir.”
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için gerekli ilk şart: Sigorta şirketine yapılan bir başvurunun varlığıdır. Sigorta şirketine yapılan başvuru kişilerin değer kaybını yeterli oranda gidermemesi, hiç gidermemesi veya cevap dahi vermemesi durumlarında tahkim yoluna gidilebilir. Sigorta şirketinin bu başvuruya cevap verme süresi ise “15 gündür.” Sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermezse zımnen reddetmiş sayılacaktır.
Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru sitesinde bulunan özel bir form ile yapılmaktadır. Tahkim süreci “6 ay” içinde sonuca ulaştırılmak zorundadır. Bu süreç içerisinde yapılan başvurunun ardından bilirkişi incelemesi vb. birçok yol bulunmaktadır. Yapılan başvuru olumlu veya olumsuz sonuçlanırsa kişilere tebliğ edilmektedir.
Uyuşmazlık konusu 5.000 TL’ye kadar olan tahkim kararları kesindir ve itiraz edilemez. Dava sürecinden çok daha kısa sürede sonuçlanan tahkim yolu genelde tercih edilen yoldur.
Araç Değer Kaybı Davası Kime Karşı Açılır?
Araç değer kaybı davası, kazaya sebebiyet veren kişiye karşı açılır. Ruhsat sahibi ve Aracı kullanan kişiler farklı ise ikisine birlikte veya birine dava açılabilir.
Araç Değer Kaybı Davası Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?
Araç değer kaybı davasında görevli ve yetkili mahkeme genel kurallara göre belirlenmektedir. Görevli mahkeme davalı tarafa göre farklılık göstermektedir.
Davalı taraf olarak sadece kazaya karışan kişi ise ve bu kişi tacir değilse görevli mahkeme “Asliye Hukuk Mahkemeleridir.”
Davalı taraf sigorta şirketi ve sigortalı kişi ise görevli mahkeme “Asliye Ticaret Mahkemeleridir.”
Araç değer kaybı davasında yetkili mahkeme ise “davalı tarafın yerleşim yeri mahkemesidir.”
Örneğin; Bir kişiye karşı açacağınız değer kaybı davasında kişinin yerleşim yeri Kırıkkale ise yetkili ve görevli mahkeme “Kırıkkale Asliye Hukuk Mahkemeleridir.”
Sigorta şirketi ve kişiye karşı birlikte açacağınız davada ise görevli ve yetkili mahkeme “Kırıkkale Asliye Ticaret Mahkemeleridir.”
Araç Değer Kaybı Davasında Zamanaşımı Nedir?
Karayolları Trafik Kanunu’na göre mağdurun kaza tarihinden 2 yıl içerisinde sigorta şirketine başvuru yapması gerekmektedir. Buna göre zamanaşımı kaza tarihinden itibaren “2 yıl” olarak belirlenmiştir.
Blog Yazılarımız: Ortaklığın Giderilmesi Davası
Av. Serhan Cantaş
