Cezadan mahsup, yabancı ülkelerde bir suçtan dolayı mahkum olmuş kişinin Türkiye’de de fazladan ceza çekmesini önler. Cezadan mahsup, TCK .16’da düzenlenmiştir. Buna göre, yabancı ülkede gözaltında, tutuklukta ya da hükümlülükte geçen süre Türkiye’de aynı suçtan dolayı verilecek cezadan düşülecektir.
- TCK Madde 16 – Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye’de verilecek cezadan mahsup edilir.
5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Tam Metni
TCK Madde 16 Gerekçesi
Maddede, suç nerede işlenmiş olursa olsun, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen sürelerin aynı suçtan dolayı Türkiye’de yapılacak yargılama sonunda verilecek cezadan indirilmesi öngörülmüş, böylece adalet esaslarına uyulması sağlanmıştır.
TCK Madde 16 Yargıtay Kararları
- Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 2014/47 E. Ve 2014/4747 K. Sayılı Kararı
Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre sanığın yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine, ancak; Hükmolunan cezadan TCK’nın 16. maddesi uyarınca yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen sürelerin mahsup edilmesi gerektiği gözetilmeden TCK’nın 16 ve 63. maddeleri gereğince Yunanistan mahkemeleri tarafından verilen cezanın tamamının mahsubuna karar verilmesi, Kanuna aykırı olup hükmün bu nedenle BOZULMASINA…
- Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2023/5759 E. Ve 2023/6165 K. Sayılı Kararı
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 16 ncı maddesi; “Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye’de verilecek cezadan mahsup edilir. Şeklinde düzenlenmiştir.
Somut olayda; hükümlü infazı halen devam etmekte olan mahkumiyetine konu suç nedeniyle hakkında çıkartılan uluslararası yakalama kararı nedeniyle yakalandığı Birleşik Arap Emirlikleri devletinde 97 gün tutuklu kaldığını ileri sürmesi karşısında, 5237 sayılı Kanun’un 16 ncı maddesindeki açık düzenleme dikkate alınarak bu konuda gerekli bilgi ve belgeler getirtilip, incelenmek suretiyle hükümlünün mahsup talebi ile ilgili karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme sonucu verilen karar Kanun’a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
- Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2016/1564 E. Ve 2016/1660 K. Sayılı Kararı
Hollanda Adalet Bakanlığının 11/05/2010 tarih ve 21/001463-02 sayılı yazısı ile 26/07/2013 tarih ve WTS-U-2010 025366 sayılı yazısı ile “…nüfusuna kayıtlı… ve … 11/06/1976 Heemskerk/Hollanda doğumlu, …. adresinde mukim Türk vatandaşı …”in ceza infazının devralınması talebinde bulunulduğu, 2000 yılı Ağustos ayında adı geçen sanığın, ağabeyi …”in eşi …’i öldürmeye teşebbüs etmesi suçundan 4 yıl hapis ve 01 Ocak 2000 ila 03 Ekim 2000 döneminde suç örgütünün faaliyeti kapsamında eroin türü uyuşturucu maddeyi Türkiye’den değişik tarihlerde Hollanda’ya nakletmesi suçundan da 4 yıl hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verildiği, Hollanda’da 08/25760 – 01 numaralı Savcılık davasında cinayete katılmak ve cinayet hazırlıkları yapmak suçundan Almelo Mahkemesince 04/06/2002 tarihli yüze karşı verilen kararında, adı geçenin 4 yıllık hapis cezasına mahkum edildiği ve kararın 17/02/2004 tarihinde kesinleştiği, Hollanda’da 08/004558 – 00 numaralı Savcılık davasında uyuşturucu madde ithal etmek suçundan Almelo Mahkemesince 07/02/2003 tarihli yüze karşı verilen kararında adı geçenin 4 yıllık hapis cezasına mahkum edildiği ve kararın 22.02.2003 tarihinde kesinleştiği, …’in 650 gün tutuklu kaldığı; bu sürenin hürriyeti bağlayıcı cezasından çıkarıldığı; Hollanda mevzuatına göre hükümlünün 8 yıllık hürriyeti bağlayıcı ceza süresinin üçte ikisini çektikten sonra, yani 1960 günden sonra şartla tahliyesinin gerektiği, 650 günlük tutukluluk süresi dikkate alındığında şartla salıverme için infazı gereken 1310 günlük hükümlülük süresinin kaldığının bildirildiği, 18/07/2002 tarihinde tutukluluk halı kaldırılan …’in salıverilmesinden sonra iki ayrı dava sonucu hakkında verilen toplam 8 yıllık cezasının 1310 günlük kısmının infazı tamamlanmadan Türkiye’ye dönüş yaptığının belirlendiği, Türkiye Cumhuriyeti… Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış ilişkiler Genel Müdürlüğü Ceza İstinabe ve Tebligat Bürosunun 14/07/2014 gün ve 14838002 – 4 – 2 – İÇ – 134 – 1996 – 33389/77839 sayılı müzekkeresiyle “Onaylanması 01/03/1977 gün ve 16139 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Ceza Yargılarının Uluslararası Değeri Konusunda Avrupa Sözleşmesinin 37, 40 ve 44. maddeleri ile 2081 sayılı Kanun’un 4, 5, 6 ve 7 maddeleri de gözetilerek Hollanda Adalet Bakanlığının …’e verilen cezanın ülkemizde infazı talebiyle” ilgili bir karar verilmesinin istenildiği, … Cumhuriyet Başsavcılığınca sanık …’in, mağdure ….’i tasarlayarak öldürmeye teşebbüs etmesi suçundan eylemine uyan 3002 sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkumiyetlerinin İnfazına Dair Kanunun 6/1 maddesi delaletiyle 5237 sayılı Kanun’un 82/1-a, 35/2 ve 53. maddeleri gereğince cezalandırılmasına, yine sanık …’in, teselsülen uyuşturucu madde ithal etmesi suçundan eylemine uyan 3002 sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkumiyetlerinin İnfazına Dair Kanunun 6/1. maddesi delaletiyle ve lehine olan 6545 sayılı Yasa ile yapılan değişiklik öncesi haliyle 5237 sayılı Kanun’un 188/1-4, 43/1 ve 53 maddeleri gereğince cezalandırılmasına ve müsnet suçlar nedeniyle Hollanda’da gözaltında ve tutuklulukta geçen günleri ile infaz edilen hükümlülük süresinin 5237 sayılı Kanun’un 16 ve 188/2. maddeleri ile 3002 sayılı Türk Vatandaşları Hakkında Yabancı Ülke Mahkemelerinden ve Yabancılar Hakkında Türk Mahkemelerinden Verilen Ceza Mahkumiyetlerinin İnfazına Dair Kanunun 6/2 maddesi gereğince hükmolunacak mahkumiyet müddetlerinden mahsubuna karar verilmesi gerektiği, Gözetilmeden…
- Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 2015/4516 E. Ve 2016/6048 K. Sayılı Kararı
TCK’nın 13. maddesinde kanunun 2. kitap 5. bölümde yer alan suçların vatandaş veya yabancı tarafından yabancı ülkede işlenmesi halinde Türk kanunlarının uygulanacağının belirtilmesi, aynı maddenin 2. fıkrasında ‘İkinci Kitap, Dördüncü Kısım altındaki Üçüncü, Dördüncü, Beşinci, Altıncı ve Yedinci Bölümlerde yer alanlar hariç; birinci fıkra kapsamına giren suçlardan dolayı Türkiye’de yargılama yapılması, Adalet Bakanının talebine bağlıdır’ hükmü gereğince atılı suçtan Türkiye’de yargılama yapılması gereği ve yine TCK’nın 16. maddesinde ‘’Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye’de verilecek cezadan mahsup edilir’’ hükümleri bir arada değerlendirildiğinde İran’da PKK terör örgütü üyeliğinden yargılanarak beş yıl hapiste kaldığını beyan eden sanıkla ilgili İran ülkesi adli makamlarından sanıkla ilgili yapılan yargılama ve infaz evrakları getirtilerek usulüne uygun tercüme ettirilip sanığın PKK terör örgütü üyeliği nedeniyle ceza aldığı ve cezanın infaz edildiğinin saptanması halinde TCK’nın 16. maddesi gereğince hükmolunacak cezadan İran ülkesinde infaz olunan ceza miktarının mahsubuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/32 E. Ve 2015/83 K. Sayılı Kararı
Sanığın, on iki Somali uyruklu göçmeni menfaat karşılığı ve yasa dışı yollarla Kuşadası’ndan bot ile sınırdan geçirdikten sonra, …’da yakalanıp bu ülkede yargılanarak ceza aldığı olayda, göçmen kaçakçılığı suçunun, … adaleti tarafından “yurda kaçak göçmen sokmak” şeklinde nitelendirilerek sanığın cezalandırılmasının, fiilin her iki ülke yönünden suç olarak kabulü nedeniyle Türkiye’de işlenen göçmen kaçakçılığı suçuna ilişkin yargılamaya engel teşkil etmeyeceği ve mülkilik ilkesi gereğince sanığın bu suçtan cezalandırılarak, koruma, faile göre şahsilik ile evrenselllik ilkeleri yönünden mükerrer infazın önlenmesi, adalet ve hakkaniyet esasları gözetilerek TCK’nın 16. maddesine göre, yurt dışında gözaltında, tutukluluk veya hükümlülükte geçirdiği süreler saptanarak bu cezasından mahsubunun gerektiği gözetilmeden, Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin 14/7. maddesine yanlış anlam yüklenerek davanın reddine karar verilmesi, Kanuna aykırı…
Dosya kapsamına göre, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 16/1. maddesinde yer alan, “Nerede işlenmiş olursa olsun bir suçtan dolayı, yabancı ülkede gözaltında, gözlem altında, tutuklulukta veya hükümlülükte geçen süre, aynı suçtan dolayı Türkiye’de verilecek cezadan mahsup edilir.” şeklindeki düzenleme ile aynı yasanın 63/1 maddesinde yer alan “Hüküm kesinleşmeden önce gerçekleşen ve şahsî hürriyeti sınırlama sonucunu doğuran bütün haller nedeniyle geçirilmiş süreler, hükmolunan hapis cezasından indirilir. Adli para cezasına hükmedilmesi durumunda, bir gün yüz Türk Lirası sayılmak üzere, bu cezadan indirim yapılır.” şeklindeki düzenleme nazara alındığında, sanık … hakkında İpsala Asliye Ceza Mahkemesinin 19.11.2012 tarihli ve 2010/164 esas, 2012/249 sayılı kararına konu aynı suç nedeniyle Dedeağaç (Aleksandurupolis) Bidayet Mahkemesinin 03.08.2008 tarihli ve 278/2008 sayılı kararı ile 48 ay hapis, 14.000 Euro para cezası ve 48 aylık hapis cezasının günü 5 Eurodan para cezasına çevrilmesine dair kararı sonrasında sanık …’ün 09.07.2008 tarihinde söz konusu cezayı Dedeağaç (Aleksandurupolis) Vergi Dairesine ödemesi karşısında, bu cezanın 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 16/1 ve 63/1 maddeleri uyarınca mahsup edilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle..
Stj. Av. Ezginur Aktaş
Av. Serhan Cantaş
Blog Yazılarımız: TCK Madde 15 – Soruşturma Koşulu Olan Cezanın Hesaplanması
