Tapu kaydındaki kimlik bilgilerinin düzeltilmesi davası, taşınmazların tapu kaydına işlenirken sehven yanlış yazılması sonucu doğan sorunların giderilmesi için açılan bir dava türüdür. Taşınmazların tapu kaydındaki malikinin ya da ayni hak sahibinin kimlik bilgileri yanlış ya da eksik yazılmış olabilir. Bu türlü kayıtların düzeltilmesinde TMK m.1027 hükmü dikkate alınır. Söz konusu maddede, “İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir. Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir. Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelik uyarınca re’sen düzeltir.” ifadesi yer almakla birlikte, düzeltim için öncelikle ilgili mahkemeye başvurmadan önce tapu müdürlüğüne başvurmak zorunludur.
Ek olarak tapu sicilinin düzeltilmesi davası, TMK m.1025’te düzenlenmiş olup bu dava ile farklılık arz etmekte ve uygulamada tapu iptali ve tescili adıyla yer almaktadır.
İdari Yoldan Düzeltme
Tapu kaydındaki yazım hataları ilgilisinin müdürlüğe başvurması üzerine, Tapu Sicil Tüzüğü m. 75’e göre, idari yoldan düzeltilir. Başvuru öncelikle müdürlüğe yapılır; ancak sonuç alınamazsa adli yargıda dava açılır. Burada, tapu müdürlüklerine geniş yetkiler verilerek tapudaki hatalı yazımların kısa sürede bir çekişme yaratmadan düzeltme olanağı getirilmiştir.
Önemli olan kural, düzeltmeye ilişkin taleplerde kimlik bilgileri düzeltilirken taşınmaz malikinin değişmemesidir.
İdari yoldan düzeltilmesi mümkün olan maddi hatalar şu şekildedir;
- Malik adının noksan veya yanlış yazılması,
- Malikin soyadının yanlış yazılması veya hiç yazılmamış olması,
- Malikin baba adının yanlış yazılması veya hiç yazılmaması,
- Malikin baba adı ile birlikte soyadının yanlış yazılmış olması,
- Malikin cinsiyetinin mülkiyet hanesine yanlış yazılmış olması,
- Malik veya baba adı iki isim iken, tek veya iki ismin rumuzla yazışmış olması.
Tapu kütüğünde bulunması zorunlu olmayan nüfus bilgilerinin ilavesi veya düzeltilmesi dava yoluyla istenemez. Yalnızca tapunun tesciline dayanak yapılan işlemde düzeltimi gerektirir bir hata yapılmışsa bu hata Tapu Sicil Tüzüğü’nün 87.maddesi uyarınca, ilgilisinin başvurusu üzerine o maddedeki koşullar araştırılarak idarece düzeltilmelidir.
Tapu sicilindeki basit yazı hataları; ilgililerin yazılı oluru ile, tapu müdürlüğünce resen ve mahkeme kararıyla düzeltilebilir. Tapu Sicil Tüzüğü’nün 74/1.maddesine göre, kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde belgesine aykırı basit düzeltmeler sicilinde açıklanarak, resen düzeltme yapılır. Keza aynı maddenin 4.fıkrasına göre de, kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde, belgesine aykırı tescil veya esaslı yazım hatasının düzeltilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması gerekir.
Tapu müdürlüğünce düzeltmenin nasıl yapılacağı ilgili tüzüğün 76.maddesinde açıklanmıştır. Tapu müdürlüklerine yapılan başvurulara karşı tapu müdürlüğünce herhangi bir araştırma ve inceleme yapmadan soyut biçimde verdikleri istemin reddi kararlarına karşı tüzüğün 26.maddesi uyarınca itiraz imkânı bulunmaktadır. Bu nedenle itiraz yöntemi kullanıldıktan sonra istemin mahkeme önüne getirilmesi gerekmektedir.
Adli Yargı Yoluyla Düzeltme
İdari yoldan düzeltme başvurusunun sonuçsuz kalması halinde, eş deyişle idari yolun tüketilmesiyle ilgilinin TMK m.1027 uyarınca adli yargıda “düzeltim davası” açması gerekmektedir.
Taşınmazların, kadastro tespiti ya da tapuya tescili sırasında mülkiyet veya diğer hak sahiplerinin isim, soy isim, baba adı gibi kimlik bilgilerinin kayda eksik ya da hatalı işlenmesi, kayıt düzeltme davalarının kaynağını oluşturur.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesidir. Bu itibarla çekişmesiz yargı işi olan tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi davalarında sulh hukuk mahkemeleri görevlidir. Ayrıca, HMK m.12 uyarınca taşınmazın aynıyla ilgili olduğundan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi yetkili mahkeme olacaktır.
Davacı ve Davalı Taraflar
İlgili tapu maliki veya mirasçıları tapuda yazan kayıt düzeltim davası açabilirler. Tapu kaydı elbirliği mülkiyeti şeklinde ise söz konusu davayı ortaklardan her biri tek başına veya bir başka davada yetkili kılınan kişinin açabileceği Yargıtay tarafından kabul edilmektedir. Davacının, dava açmada hukuki yararının bulunması bir dava şartıdır.
TMK m.1027’ye dayalı olarak gerektiğinde tapu yönetimi de düzeltim davası açabilir. Tapu memurunun yazım hatasının düzeltilmesi için m.1027 uyarınca mahkemeye başvurması halinde herhangi bir harç alınmaz.
Dava, tapu sicil müdürlüğü hasım gösterilerek açılır. Müdürlük, yasal hasım olarak ve ilgili sıfatıyla şeklen davaya muhatap kılınmaktadır. Yani, davada taraf olmamaktadır. Hazineye karşı doğrudan bu tür dava açılması olanağı yoktur.
Dava hasımsız olarak açılmışsa, dava dilekçesi tapu müdürlüğüne tebliğ edilerek taraf teşkili sağlandıktan sonra davanın esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
İstek Konusu
Davacı, tapu kayıtlarındaki kimlik bilgisinin nüfus kayıtlarına uygun hale getirilmesi suretiyle kaydın düzeltilmesini istemektedir. İstek konusunun davalı tarafça kabulü sonuç doğurmamakla birlikte, uzlaşma söz konusu olamaz. Çünkü burada davacı yani ilgili kişi ile tapu sicil müdürlüğü arasında gerçek anlamda bir çekişme yoktur.
Sonuç olarak, tapu kaydında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi taleplerinde TST m.25’de belirtilen ve kütükte bulunması zorunlu bilgiler olmalıdır. Sicile kaydı zorunlu olmayan bilgilerin düzeltilmesi istem konusu yapılamaz. Örneğin, davacının murisinin doğum tarihinin, anne adının, TC kimlik numarasının düzeltilmesini talep etme hakkı yoktur.
Harç, Vekalet Ücreti ve Yargılama Gideri
İşbu davalarda yargılama harcı ve vekâlet ücreti maktu olarak belirlenmektedir. Tapu müdürlüğü davalı olduğu için yargılama giderlerinden ve yargılama giderlerinden sayılan vekâlet ücretinden sorumlu tutulamaz.
Davanın reddedilmesi veya kabul edilmesi halinde harçtan davacı sorumlu olur. Davanın reddi halinde vekalet ücreti idare lehine tayin edilir.
Blog Yazılarımız: İsim Değiştirme ve Soyadı Değiştirme Davası
Av. Nagehan Koçer
Av. Serhan Cantaş
