Sosyal Medya Aracılığıyla Hakaret Suçu
Günümüz internet hayatının vazgeçilmezleri arasına hızlı bir şekilde giren ve çoğu birey için adeta bağımlılık seviyesine ulaşan “sosyal medya” kullanımı beraberinde birçok sorunu da hayatımıza sokmuştur. Yaklaşık 10 yıllık bir süredir hayatımızda bulunan sosyal medya kullanımının yarattığı en büyük sorunlardan birisi “sosyal medya aracılığı ile hakaret suçudur.”
Sosyal medya aracılığı ile hakaret suçunun bu kadar yaygın olmasının altında yatan temel nedenlerden birisi kişilerin kendilerini “anonim” hala getirmek suretiyle kendilerine ulaşılamayacak sanmalarıdır. Sahte hesaplar açarak gerçek kimliklerini saklayan kişiler sosyal medya üzerinden sevmediği, görüşünü beğenmediği kişiye veya türlü sebeplerden ötürü bu suçu işlemektedirler.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda düzenlenen hakaret suçunun sosyal medya yolu ile işlenmesi hali olarak özel bir düzenleme bulunmamaktadır. TCK m.125’de düzenlenen hakaret suçu ilk fıkrada genel anlamıyla açıklanmıştır. TCK m.125’de şu şekildedir:
Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) (1) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun; a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı, b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı, c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Hakaret Suçunu Neler Oluşturur?
Yasadaki tanımından yola çıkarak hakaret suçu, bir kişinin onur,şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikteki somut bir fiil veya olgu isnadında bulunmak veya sövmek bu suç oluşturur. Örneğin bir kişiye karşı “hırsız” veya “katil” cümleleri hakaret suçunu oluşturmaktadır. Burada kişinin onur ve şerefine yönelik bir suç isnadı yapılmaktadır. Yasa bunu da cezalandırmaktadır. Aynı şekilde bir kişiye karşı sövmek suretiyle “şerefsiz”, “gerizekalı” vb. cümleler de hakaret suçunu oluşturmaktadır.
Sosyal Medya Aracılığı ile Hakeret Suçunun Cezası Nedir?
Suç isnadı veya sövme içeren fiillerin sosyal medya aracılığı ile yapılması da hakaret suçunu meydana getirmektedir. Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin ikinci fıkrası “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” hükmünü ihtiva etmektedir. Böylece kişinin sosyal medyada “facebook”, “twitter”, “instagram” gibi sitelerde hakaret içeren cümleler sarf etmesi hakaret suçunu oluşturacaktır.
Sosyal medya aracılığı işlenen hakaret suçunun herkes tarafından görülebilecek bir ortamda yapılması Yargıtay’ın ifade ettiği şekli ile “sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği” bu nedenle TCK’nın 125/4. maddesi uyarınca suçun cezasında artırım yapılması gerektiği Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile sabittir. Bu nedenle sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği gözetilerek verilecek ceza 1/6 oranında artırılmalıdır.
Sosyal Medya Yolu ile Hakaret Suçu Şikayete Bağlıdır.
Hakaret suçunun basit hali şikayete bağlı bir suçtur. Suçun soruşturma aşamasının başlaması için hakarete uğrayan kişinin yani mağdurun veya avukatının savcılığa yapacağı suç duyurusu ile süreç başlayacaktır.
Sosyal Medya Yolu ile Hakaret Suçunda Zamanaşımı 6 Aydır.
Sosyal medya yolu ile işlenen hakaret suçunun savcılık tarafından takibinin yapılabilmesi için suçun mağdurunun, suçu ve suçluyu öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunmalıdır. Aksi takdirde suç zamanaşımına uğrayacağından şikayet hakkı kaybedilecek dava açılmayacaktır.
Sosyal Medya Aracılığı ile Hakaret Suçunda Manevi Tazminat
Sosyal medya aracılığı ile hakaret suçunu işleyen sanığa karşı ceza yargılaması bittikten ve suç kesinleştikten sonra manevi tazminat davası açılabilir. Mağdurun kişilik haklarına gerçekleştirilen bu saldırının, kişinin şeref ve onuruna yönelik olduğu ve bunun için uygun miktarda bir tazminatın gerektiği Yargıtay içtihatları ile sabittir. Bu tazminat türü ise “manevi tazminattır.”
Sosyal Medya Yolu ile Hakaret Suçunda Tespit
Sosyal medya veya internet yolu ile işlenen hakaret suçu birçok farklı şekilde karşımıza çıkabilmektedir. Örneğin; e-mail yolu ile bir kişiye hakaret içeren mesaj yollamak veya bir kişinin banka hesabına gönderilen paranın açıklamasına hakaret içeren sözler yazmak gibi. Bu suçların tespiti her zaman sanıldığı kadar kolay olmamakta, hakaret suçunu işleyen kişinin “IP” adresine ulaşılmaya çalışarak suçlu bulunmaktadır.
Sosyal medya üzerinden hakaret suçunu işleyen bireylerin bilgilerini sosyal medya siteleri kişilerle paylaşmamaktadır. Savcılığa yapılacak şikayetten sonra savcılık yazısı ile kimlik bilgileri sosyal medya sitelerinden talep edilmektedir. Çoğu sosyal medya sitesi cevabı geciktirmekte hatta cevap vermemektedir. Türkiye şubesi olan sosyal medya siteleri, özellikle facebook savcılık kararı ile talep halinde hakaret suçunu işleyen kişilerin kimlik bilgilerini ivedilikle vermektedir.
Her somut olay ve duruma göre değişiklik gösteren sosyal medya yolu ile hakaret suçunun bir avukat ile sürecin takip edilmesi kanımızca daha sağlıklı olacaktır.
Blog Yazılarımız: Trafik Kazası Tazminatı – Değer Kaybı Davası
