Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, cebir, tehdit ve hile olmaksızın, 15-18 yaş grubunda olan reşit olmayan çocuklar ile karşılıklı rızaya dayalı olarak cinsel ilişkiye girilmesi ile oluşur. Cebir, tehdit ve hile olmaksızın mağdurun 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşından küçük olması durumunda karşı taraf açısından suç teşkil edecektir. Buna karşılık failin yaşının 18 yaşından büyük veya küçük olmasının bir önemi yoktur. Mağdurun yaşına itiraz edilmesi veya mağdurun nüfus kaydı ile vücut ölçüleri arasında uyumsuzluk olduğunun mahkemece gözlemlenmesi gibi durumlarda, doğum tutanağı getirilmeli ve yaşı düzeltilecek kimse adli tıp uzmanına gönderilerek gerçek yaşının tespiti sağlanacaktır.
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 104. maddesinde “Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmektedir.
Suçun faili kadın veya erkek herhangi bir kişi olabilir. Bu suçu bir kadın erkeğe karşı işleyebileceği gibi bir erkek de kadın veya erkeğe karşı işleyebilir. Buna karşılık bu suçu bir kadın bir kadına karşı işleyemez çünkü suçun fiil unsurunda “cinsel ilişki” aranmaktadır.
Bu suç ile korunan hukuksal yarar, cinsel ilişki dışında kalan cinsel davranışlara gösterilen rızanın geçerli sayılması sebebiyle cinsel özgürlüktür.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Unsurları
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun oluşabilmesi için cebir, tehdit ve hileye başvurulmamış olmalıdır. Cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir neden söz konusu ise bu suç değil, çocukların cinsel istismarı suçu (TCK m.103) oluşacaktır.
Bu suçun oluşabilmesi için cinsel ilişkide bulunmak gerekmektedir.
Cinsel ilişkinin karşılıklı ve geçerli bir rızaya dayanması gerekmektedir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun nitelikli halleri ve ağırlaştırılmış cezaları TCK’nın 104/2 ve 104/3. maddelerinde düzenlenmektedir. Bunlar:
- Suçun mağdur ile arasında evlenme yasağı bulunan kişi tarafından işlenmesi halinde, (TCK m.104/2)
Aralarında evlenme yasağı kapsamında bulunan kişiler Türk Medeni Kanunu’nun 129. maddesinde düzenlenmektedir. Bunlar:
– Üstsoy ile altsoy; kardeşler; amca, hala, dayı, teyze ve yeğenleri,
– Kayın hısımlığı meydana getirmiş evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoyu veya altsoyu,
– Evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoyu ve eşi.
Nitelikli halin gerçekleşmesi için failin yaşının ya da cinsiyetinin bir önemi yoktur.
- Suçun, evlat edindiği çocuğun evlat edinme öncesi bakımını üstlenen veya koruyucu aile ilişkisi çerçevesinde koruma, bakım ve gözetim yükümlülüğü bulunan kişi tarafından işlenmesi halinde (TCK m. 104/3)
Bu madde kapsamında 2 ayrı nitelikli hal vardır. Birincisi, evlat edineceği çocuğun evlat edinme öncesinde bakımını üstlenmiş olan kişi tarafından suçun işlenmesidir. İkinci nitelikli hal ise, koruyucu aile ilişkisi çerçevesinde mağdur çocuğun koruma, bakım ve gözetim yükümlülüğünü üstlenen fail tarafından suçun işlenmesidir. Bu ilişkinin geçici ya da sürekli olması önemli değildir, suç teşkil eden fiilin işlendiği sırada bu ilişkinin devam ediyor olması gerekmektedir.
Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçunun Cezası Nedir?
Cebir, tehdit ve hile olmaksızın, onbeş yaşını bitirmiş olan çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikayet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Suçun mağdur ile arasında evlenme yasağı bulunan kişi tarafından işlenmesi halinde, şikayet aranmaksızın, on yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Suçun, evlat edindiği çocuğun evlat edinme öncesi bakımını üstlenen veya koruyucu aile ilişkisi çerçevesinde koruma, bakım ve gözetim yükümlülüğü bulunan kişi tarafından işlenmesi halinde, şikayet aranmaksızın ikinci fıkraya göre cezaya hükmolunur.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Adli Para Cezası: Türk Ceza Kanununda yer alan suçların işlenmesi durumunda bu suçları işleyen kişilerin, bu suçlara karşılık adli para cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanan yaptırımdır. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası, miktarı nedeniyle adli para cezasına çevrilemez.
Cezanın Ertelenmesi: Mahkeme tarafından mahkumiyet kararıyla belirlenen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi mümkündür.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması: Sanık hakkında verilen hüküm belli bir denetim süresi içinde sonuç doğurmaz, denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyarsa dava ve verilmiş ceza düşer. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması (hagb) kararı verilmesi mümkündür.
Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Şikayet Süresi: Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunun temel halinde(TCK m.104/1) soruşturma ve kovuşturma, şikayete tabidir. Şikayet hakkı, kendisiyle cinsel ilişkiye girilen mağdura aittir. Mağdur şikayet hakkını bizzat kullanmalıdır. Mağdurun velisinin veya vasisinin şikayeti tek başına yeterli değildir, veli ya da vasi şikayetçi olduğunda ayrıca mağdur küçüğün de beyanı alınmalıdır. Şikayet edip etmeme konusunda uyuşmazlık çıkması durumunda yasal temsilcilerinin değil, mağdurun iradesi esas alınacaktır. Mağdur şikayet hakkını, suçun işlenmesinden itibaren 6 ay içinde kullanmalıdır.
Soruşturma veya kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçme mümkündür. Mağdurun soruşturma aşamasında şikayetinden vazgeçmesi durumunda, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilecektir. Kovuşturma aşamasında şikayetinden vazgeçmesi durumunda ise, davanın düşmesi kararı verilecektir.
Buna karşılık, suçun nitelikli halleri (TCK m.104/2 ve 104/3) şikayete tabi değildir. Bu sebeple iki durumda şikayet koşulu aranmayacaktır. Suç savcılık tarafından re’sen soruşturulur.
Zamanaşımı: Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamışsa veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucu doğuran ceza hukuku kurumudur. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunda dava zamanaşımı süresi 8 yıldır. Şikayet hakkının 6 ay içinde kullanılması şartıyla 8 yıllık zamanaşımı süresi içinde soruşturulabilir ve fail hakkında kamu davası açılabilecektir.
Uzlaşma: Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçtan dolayı mağdur olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla anlaşmasıdır. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu, uzlaşmaya tabi suçlar arasında değildir.
Görevli Mahkeme Neresidir?
Reşit olmayanla cinsel ilişki suçunda görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesidir.
Velinin Şikayetten Vazgeçmesinin Ceza Davasını Düşürmemesi İle İlgili Yargıtay Kararı
- Yargıtay 14. C.D. 2014/11126 Sayılı Kararında
“Sanığın üzerine atılı bulunan suçun şikayete tabi suçlardan olmasına, mağdurenin suç tarihinde 15-18 yaş grubunda olup şikayet hakkına sahip olmasına rağmen, beyanına başvurulup şikayeti sorulmadan, mağdurenin velisinin şikayetçi olması ile yetinilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hukuka aykırıdır.”
Mağdurun Şikayet Hakkını Bizzat Kullanması İle İlgili Yargıtay Kararı
- Yargıtay 14. C.D. 07/05/2015 Tarihli, 7341/6190 Sayılı Kararında
“Her ne kadar mağdurenin babası H. Y.’nın 18.10.2011 tarihli duruşmada sanıktan şikayetçi olmadığını belirttiğinden bahisle sanık hakkında düşme kararı verilmiş ise de; olay tarihinde onyedi yaşı içerisinde olup kolluk beyanında sanıktan şikayetçi olduğunu belirten ve yargılama sırasında 30.06.2011 tarihinde de evlenmek suretiyle ergin olan mağdurenin, reşit olmayanla cinsel ilişki suçunda şikayet hakkında sahip olduğu gözetilmeden ve soruşturma sırasında yeniden beyanı alınarak şikayetçi olup olmadığı hususu sorulmadan, babasının şikayetçi olmadığından bahisle düşme kararı verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”
Blog Yazılarımız: İşkence Suçu ve Cezası (TCK madde 94)
Av. Tuğçe Çığlı
Av. Serhan Cantaş
