Türkiye’de en fazla sayıda kurulmuş olan şirket olarak limited şirket, TTK madde 124/2’ye göre bir sermaye şirketidir. Sermaye şirketi olmasının yanı sıra bazı kanuni düzenlemeler doğrultusunda şahıs şirketlerinin özelliklerini de taşımaktadır.
TTK 125. Maddeye göre limited şirket, ortaklarından bağımsız tüzel kişiliğe sahip olması dolayısıyla da hak ve fiil ehliyetine sahip olan, kuruluş anı itibariyle de tacir sıfatına haiz olması sebebiyle borçlarından dolayı sınırız şekilde sorumlu olan şirkettir.
Limited şirketin tanımı ve kapsamı TTK’da düzenlenmiştir Buna göre:
- TTK m. 573
“(1) Limited şirket, bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur.
(2) Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler.
(3) Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir.”
Limited Şirketin Özellikleri Nelerdir?
- TTK 574. Maddeye göre limited şirketlerde ortak sayısı en az bir en fazla elli olması gerekir. TTK 574. Maddenin 3 fıkrasına göre “Şirket, tek ortağının kendisinin olacağı bir şirkete dönüşeceği sonucunu doğuracak şekilde esas sermaye payını iktisap edemez.” düzenlemesi limited şirketin tek ortak olarak kurulabileceği fakat tek kişinin tüm payları iktisap edemeyeceğini göstermektedir.
- Limited şirketlerin adı, yasal sınırlara bağlı kalındığı sürece serbestçe seçilebilir. TTK madde 43/2’ye göre şirket adında “limited şirket” ibaresi bulunmalıdır ve şirket türünü gösteren bu ibare kısaltılarak kullanılamaz.
- TTK 580. Maddeye göre “Limited şirketin esas sermayesi en az onbin Türk Lirasıdır.” ve 583. Maddeye göre de “Şirket sözleşmesinde esas sermaye paylarının itibarî değerleri en az yirmibeş Türk Lirası olarak belirlenebilir.”
- Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir.
- Ticaret şirketleri tüzel kişiliği haizdir.
- Limited şirket, bankacılık, sigortacılık, umumi mağaza işletmeciliği, finansman ve faktoring, bağımsız denetleme ve finansal kiralama faaliyetleri amacıyla kurulamaz ve söz konusu faaliyetlerde bulunamaz.
Limited Şirket Kuruluşu
Limited şirketin kurulması aşamasında ilk öncelikle Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan şartlar çerçevesinde yazılı bir sözleşme hazrılanması gerekmektedir.
- TTK m. 575 – “Şirket sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması ve kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.”
Anonim şirketler için öngörülmüş olan TTK madde 579’da yer alan emredici hükümler, limited şirketler için de geçerlidir.
- TTK m. 579 – “Şirket sözleşmesi, bu Kanunun limited şirketlere ilişkin hükümlerinden ancak kanunda buna açıkça cevaz verilmişse sapabilir. Diğer kanunların öngörülmesine izin verdiği tamamlayıcı nitelikteki şirket sözleşmesi hükümleri, o kanuna özgülenmiş olarak hüküm doğururlar.”
Şirket Sözleşmesinde Yer Alması Gereken Zorunlu Kayıtlar
- TTK m. 576 – “Şirket sözleşmesinde aşağıdaki kayıtların açıkça yer alması gereklidir:
- a) Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer.
- b) Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde, şirketin işletme konusu.
- c) Esas sermayenin itibarî tutarı, esas sermaye paylarının sayısı, itibarî değerleri, varsa imtiyazlar, esas sermaye paylarının grupları.
- d) Müdürlerin adları, soyadları, unvanları, vatandaşlıkları.
- e) Şirket tarafından yapılacak ilanların şekli.”
Şirket Sözleşmesinde Öngörülmeleri Halinde Bağlayıcı Olan Hükümler
- TTK m. 577 – “Aşağıdaki kayıtlar, şirket sözleşmesinde öngörüldükleri takdirde bağlayıcı hükümlerdir:
a) Esas sermaye paylarının devrinin sınırlandırılmasına ilişkin kanuni hükümlerden ayrılan düzenlemeler.
b) Ortaklara veya şirkete, esas sermaye payları ile ilgili olarak önerilmeye muhatap olma, önalım, geri alım ve alım hakları tanınması.
c) Ek ödeme yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
d) Yan edim yükümlülüklerinin öngörülmesi, bunların şekli ve kapsamı.
e) Belirli veya belirlenebilir ortaklara veto hakkı veya bir genel kurul kararının oylanması sonucunda oyların eşit çıkması hâlinde bazı ortaklara üstün oy hakkı tanıyan hükümler.
f) Kanunda ya da şirket sözleşmesinde öngörülmüş bulunan yükümlülüklerin hiç ya da zamanında yerine getirilmemeleri hâlinde uygulanabilecek sözleşme cezası hükümleri.
g) Kanuni düzenlemeden ayrılan rekabet yasağına ilişkin hükümler.
h) Genel kurulun toplantıya çağrılmasına ilişkin özel hak tanıyan hükümler.
ı) Genel kurulda karar almaya, oy hakkına ve oy hakkının hesaplanmasına ilişkin kanuni düzenlemeden ayrılan hükümler.
i) Şirket yönetiminin üçüncü bir kişiye bırakılmasına ilişkin yetki hükümleri.
j) Bilanço kârının kullanılması hakkında kanundan ayrılan hükümler.
k) Çıkma hakkının tanınması ile bunun kullanılmasının şartları, bu hâllerde ödenecek olan ayrılma akçesinin türü ve tutarı.
l) Ortağın şirketten çıkarılmasına ilişkin özel sebepleri gösteren hükümler.
m) Kanunda belirtilenler dışında öngörülen sona erme sebeplerine dair hükümler.”
Yukarıda yer alan şartları sağlayan şirket sözleşmesinin gerekli şartlarda hazırlanmasından sonra tescil isteminde bulunmalıdır. İstem TTK m. 586’da düzenlenmiştir. Buna göre:
- TTK m. 586 – “(1) Şirket sözleşmesinin 575 inci maddede öngörüldüğü şekilde düzenlenmesinden sonra, tescil için, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline başvurulur. (2) Başvuru, müdürlerin tümü tarafından imzalanır. Başvuruya aşağıdaki belgeler eklenir:
a) Şirket sözleşmesinin onaylanmış bir örneği.
b) Ekleri ile birlikte 349 uncu maddeye göre düzenlenmiş kurucular beyanı.
c) Yerleşim yerleri de gösterilerek şirketi temsile yetkili kişileri ve denetçinin seçimini gösterir belge.
(3) Dilekçede şu kayıtlar yer alır:
a) Bütün ortakların adları ve soyadları veya unvanları, yerleşim yerleri, vatandaşlıkları.
b) Her ortağın üstlendiği esas sermaye payı ve ödediği toplam tutar.
c) İster ortak ister üçüncü kişi olsun, müdürlerin adları ve soyadları veya unvanları.
d) Şirketin ne suretle temsil edileceği.”
Ön şirket kavramı limited şirketler için de geçerli olan bir müessesedir. Buna göre TTK madde 585’e göre “Şirket, kurucuların, kanuna uygun olarak düzenlenmiş bulunan, sermayenin tamamını ödemeyi şartsız olarak taahhüt ettikleri, imzalarının noterce onaylandığı şirket sözleşmesinde limited şirket kurma iradelerini açıklamalarıyla kurulur. Esas sermaye pay bedellerinin ödenmesi, ödeme yeri, ifa borcu, ifa etmemenin sonuçları, bedelleri tamamen ödenmemiş payların devri hususlarında bu Kanunun anonim şirketlere ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır. 588 inci maddenin birinci fıkra hükümleri saklıdır.”
- TTK m. 588
“(1) Şirket, ticaret siciline tescil ile tüzel kişilik kazanır.
(2) Şirketçe kabul olunmadığı takdirde, kuruluş giderleri kurucular tarafından karşılanır. Bunların pay sahiplerine rücu hakları yoktur.
(3) Tescilden önce şirket adına işlem yapanlar, bu işlemler dolayısıyla şahsen ve müteselsilen sorumludur.
(4) Bu gibi taahhütlerin, ileride kurulacak şirket adına yapıldıklarının açıkça bildirilmeleri ve şirketin ticaret siciline tescilini izleyen üç aylık süre içinde şirket tarafından kabul edilmeleri koşuluyla, bunlardan yalnız şirket sorumlu olur.”
Limited şirkete tahsis edilebilecek sermayenin ayni ve/veya nakdi unsurları belirlenmelidir. Ayni sermaye olarak getirilebileceklerin kapsamı TTK madde 581’de düzenlenmiştir. Buna göre “Üzerlerinde sınırlı ayni bir hak, haciz veya tedbir bulunmayan; nakden değerlendirilebilen ve devrolunabilen, fikrî mülkiyet hakları ile sanal ortamlar ve adlar da dâhil, malvarlığı unsurları ayni sermaye olarak konulabilir. Hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmemiş alacaklar sermaye olamaz.”
2018 yılında yapılmış olan değişiklikle birlikte limited şirketlerde, anonim şirkete uygulanan sermayenin 4/1’inin peşin ödenme zorunluluğu kaldırılmış ve limited şirkete getirilecek olan sermayenin tescil tarihinden itibaren 24 ay içinde tamamının ödenmesi yeterlidir.
Blog Yazılarımız: Ticari Temsilci Kimdir? Ticari Temsilcinin Yetki Kapsamı Nedir?
Stj. Av. Altuğ Eliri
Av. Serhan Cantaş
