Eziyet suçu, bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışlarda bulunulmasıyla meydana gelir.
Eziyet suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 96. maddesinde düzenlenmektedir. Suçla korunan yarar, kişinin onuru ile maddi ve manevi bütünlüğüdür. Eziyet suçu, sistematik bir şekilde ve süreklilik arz eden fiillerin işlenmesiyle meydana gelir.
Suçun faili herhangi bir kimse olabilir. İşkence suçundan farklı olarak burada failin kamu görevlisi olması aranmamaktadır. Suçun mağduru da herhangi bir kimse olabilir. Ancak belirtmek gerekir ki eziyet suçunun belirli kişilere karşı işlenmesi suçun nitelikli halini oluşturacaktır. Bunlar:
- Çocuk, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişi, gebe kadın, üstsoy veya altsoy, babalık veya analık ya da eş.
Eziyet Suçunun Unsurları ve Şartları
Kötü muamele suçu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 232. maddesinde düzenlenmektedir. Kötü muamele suçu ile eziyet suçu arasında bazı farklılıklar vardır. Kötü muamele suçunda fail ile mağdur arasında özel bir ilişki olması aranacaktır ve mağdura karşı işlenen eylemin sistematik ve sürekli olmaması gerekmektedir. Eziyet suçunda ise, fail ile mağdur arasında özel bir ilişki olabileceği gibi suçtan önce birbirlerini tanımamaları da mümkündür. Eziyet suçu bakımından sistematik olma ve süreklilik unsuru da aranacaktır.
Eziyet suçunun düzenlendiği TCK’nın 96. maddesinde hangi davranışların “eziyet” kavramına girdiği konusunda açıklık getirilmemiştir. Hangi davranışların eziyet suçunun maddi unsurunu teşkil ettiği Yargıtay Kararları ile şekillenmiştir. Mağdura karşı sistematik ve süreklilik arz eden şu davranışların işlenmesi halinde eziyet suçu oluşacaktır:
- Aç bırakma,
- Susuz bırakma,
- Dışkı yedirme,
- İdrar içirme,
- Bir kimseyi bağlayarak üzerine korkutucu hayvan bırakma,
- Çıplak bırakma,
- Şok cihazı ile elektrik verme,
- Vücutta sigara söndürmek,
- Isırmak,
- Belli aralıklarla dövme, aşağılama, korkutma,
- Eve hapsetme.
Eziyet Suçunun Cezası Nedir?
Eziyet suçunun cezası şu şekildedir:
- Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. (Ek Cümle:12/5/2022-7406/5 md.)
Nitelikli eziyet suçunun cezası şu şekildedir:
- Çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı,
- Üstsoy veya altsoya, babalık veya analığa ya da eşe karşı,
İşlenmesi halinde, kişi hakkında üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Adli Para Cezasına Çevirme, Erteleme ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Adli Para Cezası: Türk Ceza Kanununda yer alan suçların işlenmesi durumunda bu suçları işleyen kişilerin, bu suçlara karşılık adli para cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanan yaptırımdır. Eziyet suçu kapsamında hükmedilen hapis cezası miktarı nedeniyle, adli para cezasına çevrilemez.
Cezanın Ertelenmesi: Mahkeme tarafından mahkumiyet kararıyla belirlenen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Eziyet suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası ertelenebilir.
Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması: Sanık hakkında verilen hüküm belli bir denetim süresi içinde sonuç doğurmaz, denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyarsa dava ve verilmiş ceza düşer. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, eziyet suçu açısından uygulanabilecektir.
Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaşma
Şikayet Süresi: Eziyet suçu, şikayete tabi suçlar arasında değildir. Bu sebeple mağdurun şikayetçi olmasından sonra şikayetten vazgeçmesi durumunda kamu davasının düşmesi sonucunu doğurmaz. Suç, dava zamanaşımı süresince her zaman soruşturma konusu yapılabilecektir.
Zamanaşımı: Dava zamanaşımı, suçun işlendiği tarihten itibaren belli bir süre geçtiği halde dava açılmamışsa veya dava açılmasına rağmen kanuni süre içinde sonuçlandırılmamış ise ceza davasının düşmesi sonucu doğuran ceza hukuku kurumudur. Eziyet suçunun temel şeklinde olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıldır, suçun nitelikli hallerinde ise dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Uzlaşma: Uzlaşma, suç isnadı altındaki şahıs ile suçtan dolayı mağdur olan şahsın bir uzlaştırmacı aracılığıyla anlaşmasıdır. Eziyet suçu, uzlaşmaya tabi suçlar arasında değildir.
Eziyet Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Eziyet suçunda görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesidir.
Eziyet Suçu Yargıtay Kararları
- Yargıtay 5. C.D. 17/01/2011 Tarihli, 6869/47 Sayılı Kararında
“Mağdur’un sanık S’nin oğlu olduğu ve diğer sanık E ile aynı evde ikamet ettikleri, sanık E’nin farklı zamanlarda uzun süre mağduru çeşitli şekillerde dövdüğü, bacaklarını, ayaklarını, sırtını ve cinsel organını kızgın demir ve sopa ile yaktığı, aşağıladığı, vücudunda çok sayıda darp ve yanık izlerinin bulunduğu, mağdurun olaya yakın hazırlık beyanına, eylemlerin ağırlığına, sayısına ve yerine nazaran aynı evde yaşayan sanık S’nin olanları bildiği, bazen tokat ve yumruk atarak eyleme katıldığı ve sanık E’ye “döv onu” demek suretiyle teşvik edip cesaret verdiği, eylemlerini gizleyerek devamlılığı sağladığının karşısında, sabit olan eylemlerinin bütün halinde eziyet suçunu oluşturacağı…”
- Yargıtay 14. C.D. 28/01/2013 13107/658 Sayılı Kararında
“…Sanığın olay tarihinde tutuklanarak cezaevine konulan mağdurları jiletle tehdit etmek suretiyle banyoya götürüp iki kez soğuk suyla duş aldırdığı ve elbise askısı ile dövdüğü, ayrıca koğuşta bulundukları sırada komiklik yapıp beni eğlendirin diyerek şarkı söylemelerini ve oynamalarını istediği, mağdurların kabul etmemesi üzerine onları tekrar dövdüğü şeklinde sübuta eren ve süreklilik arz eden eylemlerin her bir mağdur yönünden TCK’nın 96/2-a maddesinde düzenlenen eziyet suçunu oluşturduğu halde suç vasfında yanılgıya düşülerek kasten yaralama suçundan hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.”
Blog Yazılarımız: Yalan Yere Yemin Suçu (TCK madde 257)
Av. Tuğçe Çığlı
Av. Serhan Cantaş
