Deli Hakaret Mi?

Türk Dil Kurumuna göre deli kelimesinin 3 anlamı vardır:

1. Aklını yitirmiş olan, akli dengesi bozulmuş olan, mecnun
2. Çoşkun, azgın
3. Davranışları aşırı ve taşkın olan kimse,  çılgın

Deli Kelimesi Hakaret Suçunu Oluşturur mu?

Deli kelimesi toplum içerisinde en yaygın olarak kullanılan hakaretlerden biridir. Deli kelimesi kişiyi rencide eden toplum içerisinde değersizleştiren kelimelerdendir. Yargıtay kararlarında da görüldüğü üzere deli hakarettir.

• Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2009/18464 E, 2010/21861 K Sayılı Kararı

“suç tarihinde meydana gelen bir olay nedeniyle ifade vermek üzere bekledikleri polis merkezinde görevli komiser yardımcısı olarak görev yapan sanığın telefonda görüştüğü kişiye kendilerini kastederek ‘ bu dört deli yine geldi, bu dört deli ile ne yapacağız ’ şeklinde hakaret ettiğini, bu sırada yanında tanık N. D.. haricinde iki kişinin daha bulunduğunu” belirttiği halde, bu kişilerin isimleri katılan ve tanık N.D…’den sorularak tespiti ve olay anında sanığın odasında bulunan diğer görevliler ile birlikte tanık olarak dinlenmelerinden sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdiri gerekirken eksik araştırma ve inceleme ile yazılı biçimde sanığın beraatine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş, katılanın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı istem gibi BOZULMASINA…

• Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/8690 E, 2015/4777 K Sayılı Kararı

“katılanında sanığa ‘manyak, deli” demek suretiyle hakaret suçunun karşılıklı işlendiğinin kabul edilmesine karşın, sanık hakkında kurulan hükümde her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediğinden sanığın CMK’nın 223/2-e maddesi uyarınca beraatine karar verilmek suretiyle, gerekçeli karar ile hüküm fıkrası arasında çelişkiye yol açılması, Kanuna aykırı ve katılan … vekilinin temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, HÜKMÜN BOZULMASINA…

• Yargıtay  18. Ceza Dairesi’nin 2016/15761 E, 2018/14904 K Sayılı Kararı

Sanığın, tanık … hitaben olay yerinde bulunan katılan hakkında “sen bu deli ile üç ay nasıl çalıştın” diyerek hakaret ettiğinin, katılan ve tanık …’ın anlatımlarıyla sabit olduğunun anlaşılması karşısında, yasal ve yeterli olmayan gerekçeyle beraat kararı verilmesi, Kanuna aykırı ve katılan …’in temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, HÜKMÜN BOZULMASINA…

• Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/37847 E, 2017/8956 K Sayılı Kararı

Sanığın, müştekiye hitaben “bu bir b.. bilmez, buna niye söyletiyon, bu deli, bunun aklı ermez” şeklindeki sözler söylediği ve bu sözlerin tanık olarak beyanı alınan … tarafından doğrulandığının anlaşılması karşısında hakaret suçunun unsurlarının oluştuğu gözetilmeden yazılı şekilde beraat kararı verilmesi, Kanuna aykırı ve O Yer Cumhuriyet Savcılarının temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden HÜKMÜN BOZULMASINA,

Hakaret, bir kimsenin onurunu, şerefini rencide edici söylemlerde bulunmaktır.

Hakaret kelimesinin sözlükte 2 anlamı vardır:

1-Onur kırma, onura dokunma

2-Küçültücü söz veya davranış

Hakaret Suçu TCK’nin 125.maddesinde düzenlenmiştir.

• Madde 125 – (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üçaydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.

Hakaret Suçunun Cezası ve Nitelikli Halleri

Basit haliyle işlenmiş bi hakaret suçu kamu görevlisine karşı işlenmemişse cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Adli para cezasına veya hapis cezasına karar verecek kişi hakimdir. İki cezayı aynı anda veremez.

• Hakaret suçunun mağduru  kamu görevlisi ise;
• Kamu görevlisinin görevinden dolayı hakarettin alenen işlenmesi,
• Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı hakaretin alenen işlenmesi
•  Kamu görevlisinin mensup olduğu dinin kutsal değerlerine hakaretin alenen işlenmesi,

Halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

Hakaret Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler Nelerdir?

TCK m.129/3’e göre, Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Hakaret Suçunun Kimler İşleyebilir?

Hakaret suçunun faili yalnızca gerçek kişiler olabilir, tüzel kişiler bu suçun faili olamaz. Fail, hakaret suçunu kasten işleyebilir. Failin olası kastı da cezalandırılır. Ancak failin taksirli hareketleri cezalandırılmaz.

Sosyal Medya Aracılığıyla Hakaret Suçu ve Cezası

Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin ikinci fıkrası “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” hükmünü ihtiva etmektedir. Böylece kişinin sosyal medyada “facebook”, “twitter”, “instagram” gibi sitelerde hakaret içeren cümleler sarf etmesi hakaret suçunu oluşturacaktır.

Sosyal medya aracılığı işlenen hakaret suçunun herkes tarafından görülebilecek bir ortamda yapılması Yargıtay’ın ifade ettiği şekli ile “sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği” bu nedenle TCK’nın 125/4. maddesi uyarınca suçun cezasında artırım yapılması gerektiği Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile sabittir. Bu nedenle sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği gözetilerek verilecek ceza 1/6 oranında artırılmalıdır.

Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi

Kural olarak hakeret suçlarında 6 aylık zamanaşımı süresi vardır. Bu zamanaşımı süresi içinde şikayet yapılmazsa kovuşturma ve soruşturma yapılmaz.

• TCK Madde 73/1 – Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
• Hakaret suçunda genel zamanaşımı süresi 8 yıldır.

Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır?

İsnadın mahkeme tarafından kabul görebilmesi için isnat edilen fiilin ispat edilmiş olması gerekir. Eğer suç isnadında bulunan kişi karşı tarafın hakaret ettiğini ispatlayamazsa ceza verilmez. Ancak, hakaret edilen kişi hakkında daha önce kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı varsa, bu durumda isnat ispatlanmış sayılır.

Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkündür. Günümüzdeki gelişmiş teknoloji, sayesinde artık suçların ispat olanakları artmıştır.

Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkündür.

• TCK Madde 127 – (1) İsnat edilen ve suç oluşturan fiilin ispat edilmiş olması halinde kişiye ceza verilmez. Bu suç nedeniyle hakaret edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, isnat ispatlanmış sayılır. Bunun dışındaki hallerde isnadın ispat isteminin kabulü, ancak isnat olunan fiilin doğru olup olmadığının anlaşılmasında kamu yararı bulunmasına veya şikayetçinin ispata razı olmasına bağlıdır.
• (2) İspat edilmiş fiilinden söz edilerek kişiye hakaret edilmesi halinde, cezaya hükmedilir.

Hakaret Suçunda Deliller Şu Şekilde Sayılabilir;

• Tanık Beyanı,
• Telefon incelenmesi,
• Sosyal medya araçları,
• Yazılı her türlü delil,
• Ses kayıtları,
• Ve sair her türlü delil

Hakaret Suçu Şikayete Bağlı Bir Suç Mudur?

Hakaret suçunun basit hali şikayete bağlı bir suçtur.

• TCK Madde 131 – Hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmediği sürece mağdurun şikayetine bağlıdır. Ancak, mağdur, şikayet etmeden önce ölürse veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmişse, ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunabilir. Bu hüküm, suçun mağdurun rızası olmaksızın işlenmesi durumunda adaletin sağlanmasını ve suçun cezasız kalmamasını amaçlamaktadır.

Hakaret Suçunda Uzlaşma

Uzlaştırmaya tabi suçlar kanun maddesinde tek tek sayılmıştır. Kural olarak hakaret suçu uzlaştırmaya tabi suçlar arasındadır. Basit hakaret suçunda  uzlaştırma yoluna gidilmesi  bir dava şartıdır. Yani yargılamaya geçilmeden önce hakaret eden ile hakarete uğrayan kişi adliye eliyle görüştürülür. Bu görüşme ile ilgili tebligatlar önceden taraflara gönderilir. Bu görüşmeden sonuç alınamaması durumunda hakaret davasına geçilir. Ancak kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu şikayete tabi olmadığından uzlaştırmaya da tabi olmaz.

Stj. Av. Nursena Yıldız
Av. Serhan Cantaş

Blog Yazılarımız: Aç Köpek Hakaret Mi?