Genelde icra takibi denilince akla ilk gelen husus bunun bir para borcuna ilişkin olduğudur. Fakat icra takipleri yalnızca para borçlarını içermemektedir. Bir işin yapılmasına, çocuk teslimine vb. birçok konu ile alakalı da icra takibi başlatılabilmektedir. Çocuk teslimine ilişkin ilamların icrası İcra İflas Kanunu’nun 25. maddesinde düzenlenmiştir.
- Madde 25- Çocuk teslimine dair olan ilam icra dairesine verilince icra memuru 24 üncü maddede yazılı şekilde bir icra emri tebliği suretiyle borçluya yedi gün içinde çocuğun teslimini emreder. Borçlu bu emri tutmazsa çocuk nerede bulunursa bulunsun ilam hükmü zorla icra olunur. Çocuk teslim edildikten sonra diğer taraf haklı bir sebep olmaksızın çocuğu tekrar alırsa ayrıca hükme hacet kalmadan zorla elinden alınıp öbür tarafa teslim olunur.
Çocuk teslimine dayanan bir icra takibi başlatabilmek için ilk şart çocuk teslimine ilişkin bir mahkeme kararıdır. Bu mahkeme kararına örnek vermek gerekirse; çocuğun velayetinin babaya verilmesi, haftanın belirli günleri anne ile vakit geçirmesi şeklinde olabilir. Mahkemece hükme bağlanan bu yükümlülükleri yerine getirmeyen tarafa karşı çocuk teslimine ilişkin icra takibi başlatılabilir.
Çocuk Teslimine İlişkin İcra Takibi Nasıl Yapılır?
Çocuk teslimine ilişkin mahkeme kararı ile birlikte herhangi bir İcra Müdürlüğü’ne gidilip takip başlatılabilir. İlamlı bir takip olacağı için yetki şartı bulunmamaktadır. Yani hangi şehirde iseniz o yer icra dairesine başvurabilirsiniz. Kişi mahkeme kararı ile birlikte İcra Müdürlüğü’ne bir takip talebinde bulunur. Kişi takip talebi ile birlikte mahkeme kararını İcra Müdürlüğü’ne sunmasıyla İcra Dairesi gerekli işlemleri yapar ve takibi başlatır.
Takip talebinin ardından İcra Müdürlüğü bir icra emri düzenleyerek bunun borçluya tebliğ eder. Bu icra emri söz konusu maddede belirtildiği üzere 24. maddede belirtilen yazılı icra emridir.
- Madde 24- İcra emrinde; alacaklı ve borçlunun ve varsa mümesillerinin adları ve soyadları ile şöhret ve yerleşim yerleri hükmü veren mahkemenin ismi ve hükmolunun şeyin neden ibaret olduğu, ilamın tarih ve numarası ve icra mahkemesinden veya istinaf veya temyiz yahut iadei muhakeme yoliyle ait olduğu mahkemeden icranın geri bırakılması hakkında bir karar getirilmedikçe cebri icraya devam olunacağı yazılır.
İcra emri çocuk teslimini yapması gereken tarafa tebliğ edilmesinin ardından 7 gün içinde yerine getirilmelidir. Kişi 7 gün içinde icra emrini yerine getirmez ise “çocuk nerede bulunursa bulunsun zorla alınacağı ve çocuğun gizlenmesi halinde (gizleyenin) cezalandırılacağı” öngörülmüştür. Bu husus icra emrinde de belirtilir.
İcra memuru, çocuğu bulduğu yerde ilam hükmünü zorla yerine getirir. İcra müdürü tek başına bu çocuk teslimini gerçekleştiremez yasada öngörülen kişilerin varlığı da gereklidir.
- Madde 25- Çocukların teslimine ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilâmların icrası, icra müdürü ile birlikte Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından görevlendirilen sosyal çalışmacı, pedagog, psikolog veya çocuk gelişimcisi gibi bir uzmanın, bunların bulunmadığı yerlerde bir eğitimcinin hazır bulunması suretiyle yerine getirilir.
İşbu maddeye göre çocuk teslimine ilişkin ilamların icrası gerçekleştirilirken; icra müdürü, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından görevlendirilen sosyal çalışmacı, pedagog, psikolog veya çocuk gelişimcisi, bunların bulunmadığı yerde bir eğitimcinin hazır bulunması gerekmektedir.
Çocuğu Teslim Etmeyen Tarafa Ne Yapılabilir?
Çocuk teslimine ilişkin bir icra takibi başlatan taraf, çocuğu teslim etmeyen veya teslimini zorlaştıran kişiye karşı şikayet yoluna başvurulabilir. Çocuğu teslim etmeyen kişiye karşı İcra Mahkemesi’ne şikayet yoluna gidilebilir. İcra İflas Kanunu m.341’e göre çocuk teslimini zorlaştıran veya yerine getirmeyen kişiye karşı 6 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir. Bu şikayeti yalnızca lehine hüküm verilen kimse yapabilir.
- Madde 341 –Çocuk teslimi hakkındaki ilâmın veya ara kararının gereğini yerine getirmeyen veya yerine getirilmesini engelleyen kişinin, lehine hüküm verilmiş kimsenin şikâyeti üzerine, altı aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra ilâmın veya ara kararının gereği yerine getirilirse, kişi tahliye edilir.
Çocuğun teslim edilmesinin ardından, haklı bir sebebe dayanmaksızın tekrardan çocuğu alan tarafa karşı yine söz konusu şikayet yoluna başvurularak tazyik hapsi talep edilebilir.
Çocuk teslimine ilişkin ilamların icrası oldukça önemli bir konudur. Buradaki en önemli konu “çocuğun üstün yararıdır.” Çocuğun üstün yararına göre bu icra takibinin yapılması ve söz konusu icra takibini yapan müdürün yükümlülüklerini tam olarak yerine getirmesi gerekmektedir. İcra İflas Kanunu 25/b maddesinde sayılan uzmanların bu takibin yapılması sırasında mutlaka bulunması ve çocuğun psikolojik sağlığını korumanın temel amaç olması gerektiği unutulmamalıdır.
Blog Yazılarımız: TEHDİT SUÇU
Av. Serhan Cantaş
