ISRARLI TAKİP SUÇU NEDİR?
TCK m. 123/A Israrlı Takip
(1)Israrlı bir şekilde; fiziken takip etmek ya da haberleşme ve iletişim araçlarını, bilişim sistemlerini veya üçüncü kişileri kullanarak temas kurmaya çalışmak suretiyle bir kimse üzerinde ciddi bir huzursuzluk oluşmasına ya da kendisinin veya yakınlarından birinin güvenliğinden endişe duymasına neden olan faile altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilir.
(2)Suçun,
- Çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi,
- Mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması,
- Hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi,
halinde faile bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
(3)Bu maddede düzenlenen suçun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlıdır.
Israrlı takip suçu, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunun özel bir şekli olarak yer almaktadır. 27/05/2022 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 7406 sayılı Türk Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 123/A maddesinde düzenlenmiştir.
Israrlı Takip Suçunun Unsurları
- Takibin ısrarlı yapılması belli bir sürekliliği gerektirir. Bu sebeple bir kereye mahsus yapılmış bir eylem ısrarlı takip suçunu oluşturmayacaktır.
- Israr, kanuni tanımdaki yer alan hareketleri ard arda yapmak şeklinde olabileceği gibi aynı hareketin bir defa yapıldıktan belli bir zaman sonra tekrar devam edilmesi şeklinde de olabilecektir. Ancak belirtmek gerekir ki ısrar unsurunun gerçekleşebilmesi için aynı hareketin tekrarlanması gerekmez, kanuni tanımda yer alan diğer seçimlik hareketlerin gerçekleştirilmesi halinde de ısrarlı takip suçu oluşacaktır.
- Israrlı takip suçu kasten işlenebilir.
- Israrlı takip suçu iki seçimlik hareketle işlenebilecektir. Bunlar:
1.Fiziken Takip Etmek: Mağdurun ısrarlı bir şekilde fiziken takip edilmesi ısrarlı takip suçunu oluşturacaktır. Mağdurun okuluna, iş yerine, konutuna ve bu gibi yerlere giderken ısrarlı bir şekilde takip edilmesi bu suçu oluşturacaktır.
2.Temas Kurmaya Çalışmak: Failin, fiziki takip dışında mağdurla irtibat kurmaya çalışması bu suçu oluşturacaktır. Temas kurmaya çalışmak 3 seçimlik hareketle gerçekleşecektir. Bunlar:
- Haberleşme ve İletişim Araçlarını Kullanma: Israrlı bir şekilde telefon, faks, mektup, arama, mesaj gönderme, e-mail gibi hareketlerle haberleşme ve iletişim araçlarını kullanma suretiyle temas kurmaya çalışma suretiyle ısrarlı takip suçu oluşacaktır.
- Bilişim Sistemlerini Kullanma: Bilişim sistemleri, insanların internet üzerinden birbirleriyle bağlantı kurabilmesini sağlar. Günümüzde yaygın olarak kullanılan sosyal medya uygulamalarından olan Whatsapp, Telegram, İnstagram, Facebook, Twitter, Youtube bilişim sistemi olarak kabul edilmektedir. İnsanlar bu bilişim sistemleriyle aktif bir şekilde birbirleri ile bağlantı kurabilmektedir. Belirttiğimiz bu sosyal medya uygulamaları üzerinden yapılan yorumlar, mesajlar ve paylaşımlar mağduru hedef alarak yapılmak kaydı ile ısrarlı takip suçunu oluşturabilecektir.
- Üçüncü Kişileri Kullanma: Üçüncü bir kişinin doğrudan mağdurla temas etmek suretiyle gönderilebileceği gibi, üçüncü kişi vasıtasıyla iletişin ve haberleşme araçları veya bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle de bu suç gerçekleşebilecektir.
Şikayet Süresi, Zamanaşımı ve Uzlaştırma
Israrlı takip suçu nedeniyle soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikayetine bağlıdır. Şikayetçi, şikayet hakkını fail ve fiili öğrenmesinden itibaren “6 ay” içinde kullanmalıdır. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçme mümkündür. Soruşturma aşamasında şikayetten vazgeçme durumunda kovuşturmaya yer olmadığına, kovuşturma aşamasında şikayetten vazgeçme halinde ise kamu davasının düşmesine karar verilecektir.
Suçun dava zamanaşımı süresi “8 yıldır”.
Israrlı takip suçu, uzlaşma prosedürleri uygulanmasını gerektiren suçlardan değildir. Bu sebeple bu suç için uzlaşma hükümleri uygulanmaz.
Israrlı Takip Suçunun Nitelikli Halleri (TCK m.123/A-2)
Israrlı takip suçunun daha fazla cezayı gerektiren halleri şunlardır:
1.Israrlı takip suçunun çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi
2.Israrlı takip suçunun mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması
3.Israrlı takip suçunun hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi
halleri daha fazla cezayı gerektiren nitelikli hallerdir.
Israrlı Takip Suçunun Cezası
Suçun Temel Halinin Cezası; Israrlı takip suçunun temel cezası 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 123/A-1 maddesinde düzenlenmektedir. Israrlı takip suçunun temel halinin cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıdır. Temel ceza olarak sadece hapis cezası öngörülmektedir. Ancak hakim takdir yetkisini kullanarak hapis cezasını, adli para cezasına çevirebilir.
Suçun Nitelikli Halinin Cezası; Israrlı takip suçunun daha fazla cezayı gerektiren nitelikli halleri 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 123/A-2 maddesinde düzenlenmektedir. Israrlı takip suçunun nitelikli halinin cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Suçun nitelikli halleri şunlardır:
- Israrlı takip suçunun çocuğa ya da ayrılık kararı verilen veya boşandığı eşe karşı işlenmesi
- Israrlı takip suçunun mağdurun okulunu, işyerini, konutunu değiştirmesine ya da okulunu veya işini bırakmasına neden olması
- Israrlı takip suçunun hakkında uzaklaştırma ya da konuta, okula veya iş yerine yaklaşmama tedbirine karar verilen fail tarafından işlenmesi.
Israrlı Takip Suçu ve İçtima
Israrlı takip suçu, 5237 sayılı TCK’da düzenlenen suçlar arasında kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu ile benzerlik göstermektedir. Ancak ısrarlı takip suçu, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçunun özel bir halidir. Bu nedenle, ısrarlı takip suçunun oluştuğu hallerde faile kişilerin huzur ve sükununu bozma suçundan ceza verilemeyecektir.
Fail ısrarlı takip suçu ile birlikte başkaca suçlar işlemişse, fail bu suçlardan da ayrıca cezalandırılacaktır. Bu suçlar:
- Tehdit Suçu
- Hakaret Suçu
- Kasten Yaralama Suçu
- Şantaj Suçu
- Cebir Suçu
Israrlı Takip Suçu ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
Sanık hakkında verilen hüküm belli bir denetim süresi içinde sonuç doğurmaz, denetimli serbestlik yükümlülüklerine uyarsa dava ve verilmiş ceza düşer. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması, ısrarlı takip suçu açısından uygulanabilecektir. Israrlı takip suçu ile mağdurun doğrudan bir zarara uğraması söz konusu olmaz. Bu sebeple hagb kararı verilebilmesi için zararın giderilmesi koşulu aranmaz.
Israrlı Takip Suçu Cezasının Ertelenmesi ve Adli Para Cezasına Çevrilmesi
Adli Para Cezası: Türk Ceza Kanununda yer alan suçların işlenmesi durumunda bu suçları işleyen kişilerin, bu suçlara karşılık adli para cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanan yaptırımdır. Israrlı takip suçu nedeniyle verilen hapis cezası, adli para cezasına çevrilebilir.
Cezanın Ertelenmesi: Mahkeme tarafından mahkumiyet kararıyla belirlenen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesinden şartlı olarak vazgeçilmesidir. Israrlı takip suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenebilir.
Israrlı Takip Suçunda Görevli Mahkeme ve Yargılama Usulü
Görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesidir.
Israrlı takip suçunun temel şeklinde suçun üst sınırının 2 yıl olması sebebiyle yargılama, basit yargılama usulü ile olarak uygulanır. Ancak TCK m.123/A-2 maddesinde düzenlenen suçun nitelikli hallerinde yapılacak yargılamalar CMK’nın genel yargılama usulüne göre yapılacaktır.
Blog Yazılarımız:
Cinsel İstismar Suçu ve Cezası Nedir? (TCK madde 103)
Av. Tuğçe Çığlı
Av. Serhan Cantaş
