Kıdem tazminatı, yasada belirtilen çalışma süresini dolduran işçinin, yasada belirtilen durumlardan biriyle iş sözleşmesinin sonlanması sonucu olarak işverence işçiye ödenmesi gereken bir tazminat kalemidir. İstifa, kendi isteğiyle işten veya bir hizmetten ayrılma anlamına gelmektedir.
Yürürlükte bulunan yasa hükümleri gereğince işyerinden kendi özgür iradesi sonucu ayrılan yani istifa eden işçinin kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamaktadır. Fakat işçinin istifası İş Kanunu kapsamında haklı bir nedene dayanıyorsa bu halde kıdem tazminatına hak kazanabilir.
İstifa Eden İşçi Hangi Hallerde Kıdem Tazminatı Alabilir?
Genel kural işçinin haklı bir neden olmadan iş sözleşmesinin feshi halinde işçi kıdem tazminatına hak kazanamamaktadır. Fakat işçinin haklı bir nedene dayandırdığı fesih kıdem tazminatına hak kazandırabilir.
İş Kanunu Madde 24 işçinin derhal fesih hakkını düzenlemektedir. İşçinin bu hallerden birine dayanarak iş sözleşmesini feshettiği durumlarda işçi kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
1. Sağlık Sebepleri
- İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.
- İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.
2. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller
- İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.
- İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.
- İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.
- İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.
- İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,
- Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.
3. Zorlayıcı Sebepler
- İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.
4. Askerlik
- İşçinin istifası muvazzaf askerlik gerekçe gösterilerek yapıldıysa işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Yargıtay “kısa dönem askerlik” nedeniyle yapılan işçi istifalarının da kıdem tazminatına hak kazanacağını karara bağlamıştır.
5. Emeklilik veya Yaşlılık Aylığı
- İş akdinin işçi tarafından bağlı bulundukları kanunla kurulu kurum veya sandıklardan yaşlılık, emeklilik veya malullük aylığı yahut toptan ödeme almak amacıyla feshedilmesi de kıdem tazminatına hak kazandırır. İşçi bu sebeplerden birinin varlığı halinde istifa ederse kıdem tazminatına hak kazanır.
6. Kadın İşçinin Evlenme Nedeniyle İstifası
- Kadın işçi, evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi iradesiyle istifa ederse kıdem tazminatına hak kazanır.
Burada saymış olduğumu kıdem tazminatı hallerinin tamamında KIDEM TAZMİNATININ KOŞULLARI sağlanmalıdır. Genel olarak kıdem tazminatı şartları sağlanamıyorsa zaten kıdem tazminatı gündeme gelmeyecektir.
Blog Yazılarımız: MİRASIN REDDİ
