Manyak kelimesinin üç farklı anlamı bulunmaktadır.
1) Maniye yakalanmış (hasta)
2) Gülünç, garip, şaşırtıcı davranışları olan (kimse)
3) Aptal, çılgın, dengesiz, deli anlamlarına bir gelen seslenme sözü.
Hakaret, bir kimsenin onurunu, şerefini rencide edici söylemlerde bulunmaktır.
Hakaret kelimesinin sözlükte 2 anlamı vardır:
1-Onur kırma, onura dokunma
2-Küçültücü söz veya davranış
Hakaret Suçu TCK’nin 125.maddesinde düzenlenmiştir.
- Madde 125 – (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
Manyak Hakaret Suçunu Oluşturur mu?
Manyak kelimesi kişinin psikolojik ve zihinsel olarak anormal olmasını ifade eder. Bu kelime son derece kaba bir anlam ifade eden, kişiyi rahatsız edebilecek, toplum içerisinde kişiyi küçük düşürebilecek bir ifadedir. Yargıtay kararlarından da görüldüğü üzere Manyak kelimesi hakaret suçunu oluşturur.
- Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2011/35355 E, 2013/23107 K Sayılı Kararı
Sanık hakkında; olay günü hastanenin acil servisinde görev yapmakta olan şikayetçi Ş.. K..’ u telefonla arayarak sinkaflı sözler söyleyip hakaret ettiğinden bahisle kamu davası açıldığı mahkemece yapılan yargılama sonunda sanığın şikayetçiye acil servisin içinde “manyak, aptal ” diyerek hakaret ettiğinden dolayı mahkumiyet hükmü kurulmuş de; şikayetçi Şenay’ın hazırlık beyanında; sanığın kendisine telefonla hakaret ettiğini bildirmesine karşın, mahkeme ifadesinde ise sanığın telefonda hakaret etmediğini acil serviste “manyak, aptal” şeklinde hakaret ettiğini bildirmesi karşısında sanığın atılı suçu işlediğine dair mağdurun aşamalardaki çelişkili beyanlarından başka mahkumiyetine yeter derecede kesin ve somut delil bulunmadığı halde yasal ve yeterli olmayan gerekçe ile sanığın mahkumiyetine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2017/1493 E, 2019/4823 K Sayılı Kararı
Sanığın, müştekiye “manyak mısın, lan” diyerek hakaret ettiği iddia edilen olayda, sanığın manyak mısın sözleriyle hakaret ettiğine dair delil bulunmadığı, söylediği kabul edilen “lan” şeklinde ve kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerinde ise hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden, mahkûmiyet kararı verilmesi,
2- Kabule göre de,
a- Hakaret suçunun işlendiği yer itibariyle aleniyet unsurunun gerçekleşip gerçekleşmediğinin tartışılmaması,
b- TCK’nın 53/1-b maddesinde yer alan hak yoksunluğunun uygulanmasına ilişkin hüküm, Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih ve 2014/140 esas, 2015/85 sayılı kararıyla iptal edilmiş olması,
Bozmayı gerektirmiş ve sanık …’ün temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden, tebliğnameye uygun olarak HÜKMÜN BOZULMASINA…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/6285 E, 2015/3019 K Sayılı Kararı
Sanığın, soruşturma ve kovuşturma aşamasındaki, “müşteki …’nın kendisini cep telefonundan saat 06:58 de araması üzerine; sen beni bu saatte nasıl ararsın sen manyak mısın, aptal mısın dedim” şeklindeki savunması karşısında, kanuni olmayan gerekçeyle beraat kararı verilmesi, Kanuna aykırı ve O Yer Cumhuriyet Savcısı’nın temyiz iddiaları ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, HÜKMÜN BOZULMASINA
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/9969 E, 2015/5387 K Sayılı Kararı
Sanığın, Aile Sağlık Merkezinde doktor olarak görev yapan mağdura “aile hekimi değil mi geri zekalı, manyak” diyerek hakaret ettiğinin iddia edildiği olayda, eylemin TCK’nın 125/3-a maddesindeki kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçunu oluşturduğu, bu suçun TCK’nın 131/1. maddesi uyarınca kovuşturulmasının şikayet koşuluna bağlı olmadığı gözetilmeden, şikayetten vazgeçme nedeniyle kamu davasının düşmesine karar verilmesi, Kanuna aykırı ve O Yer Cumhuriyet Savcısının temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden tebliğnameye uygun olarak HÜKMÜN BOZULMASINA…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/8690 E, 2015/4777 K Sayılı Kararı
Hükmün gerekçesinde, “katılanında sanığa ‘manyak, deli” demek suretiyle hakaret suçunun karşılıklı işlendiğinin kabul edilmesine karşın, sanık hakkında kurulan hükümde her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil elde edilemediğinden sanığın CMK’nın 223/2-e maddesi uyarınca beraatine karar verilmek suretiyle, gerekçeli karar ile hüküm fıkrası arasında çelişkiye yol açılması, Kanuna aykırı ve katılan … vekilinin temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden, HÜKMÜN BOZULMASINA,
Hakaret Suçunun Cezası ve Nitelikli Halleri
Basit haliyle işlenmiş bi hakaret suçu kamu görevlisine karşı işlenmemişse cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Adli para cezasına veya hapis cezasına karar verecek kişi hakimdir. İki cezayı aynı anda veremez.
- Hakaret suçunun mağduru kamu görevlisi ise;
- Kamu görevlisinin görevinden dolayı hakarettin alenen işlenmesi,
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı hakaretin alenen işlenmesi
- Kamu görevlisinin mensup olduğu dinin kutsal değerlerine hakaretin alenen işlenmesi,
Halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Hakaret Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler Nelerdir?
TCK m.129/3’e göre, Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Hakaret Suçunun Kimler İşleyebilir?
Hakaret suçunun faili yalnızca gerçek kişiler olabilir, tüzel kişiler bu suçun faili olamaz. Fail, hakaret suçunu kasten işleyebilir. Failin olası kastı da cezalandırılır. Ancak failin taksirli hareketleri cezalandırılmaz.
Sosyal Medya Aracılığıyla Hakaret Suçu ve Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin ikinci fıkrası “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” hükmünü ihtiva etmektedir. Böylece kişinin sosyal medyada “facebook”, “twitter”, “instagram” gibi sitelerde hakaret içeren cümleler sarf etmesi hakaret suçunu oluşturacaktır.
Sosyal medya aracılığı işlenen hakaret suçunun herkes tarafından görülebilecek bir ortamda yapılması Yargıtay’ın ifade ettiği şekli ile “sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği” bu nedenle TCK’nın 125/4. maddesi uyarınca suçun cezasında artırım yapılması gerektiği Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile sabittir. Bu nedenle sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği gözetilerek verilecek ceza 1/6 oranında artırılmalıdır.
Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi
Kural olarak hakaret suçlarında 6 aylık zamanaşımı süresi vardır. Bu zamanaşımı süresi içinde şikayet yapılmazsa kovuşturma ve soruşturma yapılmaz.
- TCK 73/1- Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
- Hakaret suçunda genel zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır?
İsnadın mahkeme tarafından kabul görebilmesi için isnat edilen fiilin ispat edilmiş olması gerekir. Eğer suç isnadında bulunan kişi karşı tarafın hakaret ettiğini ispatlayamazsa ceza verilmez. Ancak, hakaret edilen kişi hakkında daha önce kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı varsa, bu durumda isnat ispatlanmış sayılır.
Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkündür. Günümüzdeki gelişmiş teknoloji, sayesinde artık suçların ispat olanakları artmıştır.
Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkündür.
- TCK Madde 127 – (1) İsnat edilen ve suç oluşturan fiilin ispat edilmiş olması halinde kişiye ceza verilmez. Bu suç nedeniyle hakaret edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, isnat ispatlanmış sayılır. Bunun dışındaki hallerde isnadın ispat isteminin kabulü, ancak isnat olunan fiilin doğru olup olmadığının anlaşılmasında kamu yararı bulunmasına veya şikayetçinin ispata razı olmasına bağlıdır.
- (2) İspat edilmiş fiilinden söz edilerek kişiye hakaret edilmesi halinde, cezaya hükmedilir.
Hakaret Suçunda Deliller Şu Şekilde Sayılabilir;
- Tanık Beyanı,
- Telefon incelenmesi,
- Sosyal medya araçları,
- Yazılı her türlü delil,
- Ses kayıtları,
- Ve sair her türlü delil
Hakaret Suçu Şikayete Bağlı Bir Suç Mudur?
Hakaret suçunun basit hali şikayete bağlı bir suçtur.
- TCK Madde 131 – Hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmediği sürece mağdurun şikayetine bağlıdır. Ancak, mağdur, şikayet etmeden önce ölürse veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmişse, ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunabilir. Bu hüküm, suçun mağdurun rızası olmaksızın işlenmesi durumunda adaletin sağlanmasını ve suçun cezasız kalmamasını amaçlamaktadır.
Hakaret Suçunda Uzlaşma
Uzlaştırmaya tabi suçlar kanun maddesinde tek tek sayılmıştır. Kural olarak hakaret suçu uzlaştırmaya tabi suçlar arasındadır. Basit hakaret suçunda uzlaştırma yoluna gidilmesi bir dava şartıdır. Yani yargılamaya geçilmeden önce hakaret eden ile hakarete uğrayan kişi adliye eliyle görüştürülür. Bu görüşme ile ilgili tebligatlar önceden taraflara gönderilir. Bu görüşmeden sonuç alınamaması durumunda hakaret davasına geçilir. Ancak kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu şikayete tabi olmadığından uzlaştırmaya da tabi olmaz.
Stj. Av. Nursena Yıldız
Av. Serhan Cantaş
Blog Yazılarımız: Gerizekalı Hakaret Midir?
