Aptal kelime anlamı olarak; zekâsı pek gelişmemiş, zekâ yoksunu, alık, ahmak anlamlarında kullanılmaktadır.
Aptal Kelimesi Hakaret Suçunu Oluşturur mu?
Aptal kelimesi kişinin onurunu kırıcı, toplum içerisinde kişiyi küçük düşürücü nitelikte sayılan bir ifadedir. Yargıtay kararlarında da görüldüğü üzere aptal hakarettir.
- Yargıtay 2. Ceza Dairesi’nin 2011/35355 E, 2013/23107 K Sayılı Kararı
Sanık hakkında; olay günü hastanenin acil servisinde görev yapmakta olan şikayetçi Ş.. K..’ u telefonla arayarak sinkaflı sözler söyleyip hakaret ettiğinden bahisle kamu davası açıldığı mahkemece yapılan yargılama sonunda sanığın şikayetçiye acil servisin içinde “manyak, aptal” diyerek hakaret ettiğinden dolayı mahkumiyet hükmü kurulmuş de; şikayetçi Şenay’ın hazırlık beyanında; sanığın kendisine telefonla hakaret ettiğini bildirmesine karşın, mahkeme ifadesinde ise sanığın telefonda hakaret etmediğini acil serviste “manyak, aptal” şeklinde hakaret ettiğini bildirmesi karşısında sanığın atılı suçu işlediğine dair mağdurun aşamalardaki çelişkili beyanlarından başka mahkumiyetine yeter derecede kesin ve somut delil bulunmadığı halde yasal ve yeterli olmayan gerekçe ile sanığın mahkumiyetine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…
- Yargıtay 2.Ceza Dairesi’nin 2011/27274 E, 2013/11454 K Sayılı Kararı
tanık G.. Y..’ın anlatımlarına göre sanığın hastanede görevli hemşire olan katılana “geri zekalı, aptal, salak” demek suretiyle hakarette bulunduğunun anlaşılması karşısında sübut bulan suçtan sanığın mahkumiyeti yerine yasal ve yeterli olmayan gerekçeyle beraatine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2018/6872 E, 2018/14650 K Sayılı Kararı
Sanığın atılı suçlamayı reddetmesi, bu yöndeki savunmasının tanıklar … …, … ve … tarafından doğrulanması, katılanın, “geri zekalı aptal herif sen beni nasıl şikayet edersin benim adımı nasıl zikredersin bir daha benim adımı anarsan ben değil seninle dışardakiler görüşür.” diyerek hakaret tehdit ettiği yönündeki anlatımının ise tanıklar … ile … tarafından teyid edilmesi karşısında, hangi anlatıma hangi nedenle üstünlük tanındığı karar yerinde açıklanıp tartışılarak sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerekirken, yetersiz gerekçeyle hüküm kurulması, Kanuna aykırı ve katılan …’ın temyiz nedenleri yerinde görülmekle ile tebliğnamedeki düşünceye aykırı olarak, HÜKÜMLERİN BOZULMASINA…
- Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2013/18313 E, 2014/19417 K Sayılı Kararı
Sanığın, “beyinsizler, aptallar” şeklindeki sözlerle birden fazla kişiye karşı tek fiil ile hakaret ettiğinin kabulü karşısında, hükmolunan cezanın TCK’nın 43/2.maddesiyle artırılması yerine, iki ayrı hakaret suçundan ceza verilmesi… Kanuna aykırı ve sanık A.. T..’nun temyiz nedenleri ile tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden HÜKÜMLERİN BOZULMASINA…
- Yargıtay 18. Ceza Dairesi’nin 2015/4480 E, 2015/4654 K Sayılı Kararı
Sanığın belediye başkanı olan mağdura, cep telefonundan mesajlar göndermek ve internet sitesinde bu yazıları yayınlamak suretiyle , “.. sayın …’nin de başına geldi, açılım motivasyondan kilitlendi.. normal oyununu oynayamaz duruma düştü.. aptal yerine koyarak …’yı yönetmeye kalktı..” şeklindeki sözlerinin muhatabın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba söz niteliğinde olduğu ve hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden ve bunun yanında sanığın “ihale alan mütahidlerle …’a geyşalara gidenler..” şeklindeki sözünün ise, tek bir eylemden ibaret olmasına rağmen, TCK’nın 43. maddesinin uygulanarak fazla ceza tayin edilmesi, Kanuna aykırı ve sanık …’in temyiz nedenleri yerinde görüldüğünden tebliğnameye aykırı olarak HÜKMÜN BOZULMASINA,
- Yargıtay 15. Ceza Dairesi’nin 2014/6713 E, 2016/7761 K Sayılı Kararı
…”Ulan keriz enayi gördüm de senin gibisini görmedim daha dolandırıldığını anlamadın mı aptal” diyerek hakaret ettiğini katılanın sanığı tekrar aradığı ve sanığı savcılığa şikayet edeceğini söylediği, bu defa sanığın “öyle bir şey yaparsan evini biliyorum kendi arabanla seni çocuklarını dağa kaldırır öldürürüm” diyerek tehdit ettiği, bunun tanık tarafından da doğrulandığı oluş ve dosya kapsamından anlaşılmakla, sanığın tomarla para gösterip parasının hazır olduğu yönünde hile uygulamış olması karşısında tebliğnamede hile unsurunun açıklanması istemiyle bozma talep eden düşünceye iştirak edilmemiştir. Yapılan yargılamaya, toplanıp karar yerinde gösterilen delillere, mahkemenin kovuşturma sonuçlarına uygun olarak oluşan kanaat ve takdirine, incelenen dosya kapsamına göre; sanığın temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA,
Hakaret, bir kimsenin onurunu, şerefini rencide edici söylemlerde bulunmaktır.
Hakaret kelimesinin sözlükte 2 anlamı vardır:
1-Onur kırma, onura dokunma
2-Küçültücü söz veya davranış
Hakaret Suçu TCK’nin 125.maddesinde düzenlenmiştir.
- Madde 125 – (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden (…) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
Hakaret Suçunun Cezası ve Nitelikli Halleri
Basit haliyle işlenmiş bi hakaret suçu kamu görevlisine karşı işlenmemişse cezası üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Adli para cezasına veya hapis cezasına karar verecek kişi hakimdir. İki cezayı aynı anda veremez.
- Hakaret suçunun mağduru kamu görevlisi ise;
- Kamu görevlisinin görevinden dolayı hakarettin alenen işlenmesi,
- Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı hakaretin alenen işlenmesi
- Kamu görevlisinin mensup olduğu dinin kutsal değerlerine hakaretin alenen işlenmesi,
Halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
Hakaret Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler Nelerdir?
TCK m.129/3’e göre, Hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi halinde, olayın mahiyetine göre, taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
Hakaret Suçunun Kimler İşleyebilir?
Hakaret suçunun faili yalnızca gerçek kişiler olabilir, tüzel kişiler bu suçun faili olamaz. Fail, hakaret suçunu kasten işleyebilir. Failin olası kastı da cezalandırılır. Ancak failin taksirli hareketleri cezalandırılmaz.
Sosyal Medya Aracılığıyla Hakaret Suçu ve Cezası
Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesinin ikinci fıkrası “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” hükmünü ihtiva etmektedir. Böylece kişinin sosyal medyada “facebook”, “twitter”, “instagram” gibi sitelerde hakaret içeren cümleler sarf etmesi hakaret suçunu oluşturacaktır.
Sosyal medya aracılığı işlenen hakaret suçunun herkes tarafından görülebilecek bir ortamda yapılması Yargıtay’ın ifade ettiği şekli ile “sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği” bu nedenle TCK’nın 125/4. maddesi uyarınca suçun cezasında artırım yapılması gerektiği Yargıtay’ın yerleşik içtihatları ile sabittir. Bu nedenle sosyal medya üzerinden işlenen hakaret suçunun alenen işlendiği gözetilerek verilecek ceza 1/6 oranında artırılmalıdır.
Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi
Kural olarak hakaret suçlarında 6 aylık zamanaşımı süresi vardır. Bu zamanaşımı süresi içinde şikayet yapılmazsa kovuşturma ve soruşturma yapılmaz.
- TCK Madde – 73/1 -Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
- Hakaret suçunda genel zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Hakaret Suçu Nasıl İspatlanır?
İsnadın mahkeme tarafından kabul görebilmesi için isnat edilen fiilin ispat edilmiş olması gerekir. Eğer suç isnadında bulunan kişi karşı tarafın hakaret ettiğini ispatlayamazsa ceza verilmez. Ancak, hakaret edilen kişi hakkında daha önce kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı varsa, bu durumda isnat ispatlanmış sayılır.
Hakaret suçunun ispatı çeşitli yollarla mümkündür. Günümüzdeki gelişmiş teknoloji, sayesinde artık suçların ispat olanakları artmıştır.
TCK 127 -(1) İsnat edilen ve suç oluşturan fiilin ispat edilmiş olması halinde kişiye ceza verilmez. Bu suç nedeniyle hakaret edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, isnat ispatlanmış sayılır. Bunun dışındaki hallerde isnadın ispat isteminin kabulü, ancak isnat olunan fiilin doğru olup olmadığının anlaşılmasında kamu yararı bulunmasına veya şikayetçinin ispata razı olmasına bağlıdır.
(2) İspat edilmiş fiilinden söz edilerek kişiye hakaret edilmesi halinde, cezaya hükmedilir.
Hakaret Suçunda Deliller Şu Şekilde Sayılabilir;
- Tanık Beyanı,
- Telefon incelenmesi,
- Sosyal medya araçları,
- Yazılı her türlü delil,
- Ses kayıtları,
- Ve sair her türlü delil
Hakaret Suçu Şikayete Bağlı Bir Suç Mudur?
Hakaret suçunun basit hali şikayete bağlı bir suçtur.
- TCK Madde 131– Hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenmediği sürece mağdurun şikayetine bağlıdır. Ancak, mağdur, şikayet etmeden önce ölürse veya suç ölmüş olan kişinin hatırasına karşı işlenmişse, ölenin ikinci dereceye kadar üstsoy ve altsoyu, eş veya kardeşleri tarafından şikayette bulunabilir. Bu hüküm, suçun mağdurun rızası olmaksızın işlenmesi durumunda adaletin sağlanmasını ve suçun cezasız kalmamasını amaçlamaktadır.
Hakaret Suçunda Uzlaşma
Uzlaştırmaya tabi suçlar kanun maddesinde tek tek sayılmıştır. Kural olarak hakaret suçu uzlaştırmaya tabi suçlar arasındadır. Basit hakaret suçunda uzlaştırma yoluna gidilmesi bir dava şartıdır. Yani yargılamaya geçilmeden önce hakaret eden ile hakarete uğrayan kişi adliye eliyle görüştürülür. Bu görüşme ile ilgili tebligatlar önceden taraflara gönderilir. Bu görüşmeden sonuç alınamaması durumunda hakaret davasına geçilir. Ancak kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçu şikayete tabi olmadığından uzlaştırmaya da tabi olmaz.
Stj. Av. Nursena Yıldız
Av. Serhan Cantaş
Blog Yazılarımız: Deli Hakaret Midir?
